Zikir Çekenlerde Görülen Haller
Zikir, İslam tasavvufunda Allah'ı anmayı, hatırlamayı ve O'nunla sürekli bağlantıda olmayı ifade eden bir ibadettir. Zikir çeken (zâkir) kişilerde, zikrin yoğunluğuna, süresine, niyetine ve kişinin manevi hazırlığına bağlı olarak çeşitli haller görülebilir. Bu haller, hem fiziksel hem de ruhsal düzeyde kendini gösterebilir. Bu makalede, zikir çekenlerde görülen yaygın haller incelenecektir.
Giriş
Zikir, sadece dil ile yapılan bir eylem olmanın ötesinde, kalbin ve aklın da katılımını gerektiren bir süreçtir. Zikir esnasında, zâkirin bilinci Allah'a yönelir, dünyevi kaygılardan uzaklaşır ve manevi bir atmosfere girer. Bu süreçte yaşanan haller, zâkirin manevi gelişimine işaret eder ve Allah'a yakınlaşmasına vesile olur.
Zikir Çeşitleri
Zikrin farklı türleri bulunmaktadır ve her bir tür, zâkir üzerinde farklı etkiler yaratabilir. Başlıca zikir türleri şunlardır:
- Dil ile Zikir (Zikr-i Lisani): Kelimelerin ve duaların tekrarlanmasıyla yapılan zikirdir.
- Kalp ile Zikir (Zikr-i Kalbi): Kalbin Allah'ı hatırlaması, O'na yönelmesi ve O'nun sevgisiyle dolmasıdır.
- Fiillerle Zikir (Zikr-i Ameli): Allah'ın emirlerine uygun davranışlarda bulunmak, O'nun rızasını kazanmaya çalışmaktır.
- Gizli Zikir (Zikr-i Hafi): İçten, sessizce yapılan zikirdir.
- Açık Zikir (Zikr-i Cehrî): Yüksek sesle yapılan zikirdir. Genellikle toplu halde yapılır.
- İsm-i Celal Zikri: Allah'ın isimleri kullanılarak yapılan zikirlerdir.
Zikir Esnasında Görülen Haller
Zikir çekenlerde görülen haller, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu farklılık, kişinin manevi seviyesi, zikrin yoğunluğu, niyet ve ihlas gibi faktörlere bağlıdır. Yaygın olarak görülen haller şunlardır:
- Huzur ve Sükunet: Zikir esnasında, zâkirin kalbi huzur ve sükunetle dolar. Dünyevi kaygılar azalır, içsel bir dinginlik yaşanır.
- Ağlama: Zikir esnasında, zâkirin kalbi Allah sevgisi veya pişmanlık duygusuyla dolabilir ve bu durum ağlamaya yol açabilir. Ağlamak, kalbin yumuşamasına ve manevi arınmaya işaret eder.
- Titreme ve Terleme: Yoğun zikir esnasında, vücutta titreme, terleme veya sıcaklık hissi gibi fiziksel belirtiler görülebilir. Bu durum, manevi enerjinin yükselmesi ve vücudu etkilemesi olarak yorumlanabilir.
- Gözyaşı: Zikrin etkisiyle yaşanan derin duygular gözyaşlarına neden olabilir. Gözyaşı, kalbin temizlenmesi ve manevi bir rahatlama olarak kabul edilir.
- Bayılma (Sekr Hali): Nadir durumlarda, zikrin yoğun etkisiyle zâkir kendinden geçebilir ve baygınlık hali yaşayabilir. Bu durum, sekr hali olarak adlandırılır ve zâkirin Allah'ın aşkıyla kendinden geçtiği şeklinde yorumlanır.
- Vücut Hareketleri (Savrulma): Zikir esnasında bazı kişilerde istemsiz vücut hareketleri, sallanma veya dönme gibi durumlar görülebilir. Bu hareketler, manevi enerjinin vücutta dolaşması ve dışa vurulması olarak değerlendirilir.
- Rüyalar: Zikir çekmeye devam eden kişiler, rüyalarında manevi deneyimler yaşayabilirler. Bu rüyalar, zâkirin manevi gelişimine işaret eder ve ona yol gösterir.
- Kalp Sıkışması: Bazı durumlarda zikir esnasında kalp sıkışması yaşanabilir. Bu durum, günahlardan pişmanlık duyma ve Allah'a yönelme isteğiyle ilişkilendirilebilir.
- İlham ve Keşifler: Zikir, zâkirin kalbini ve aklını açarak ona yeni ilhamlar ve keşifler sağlayabilir. Zâkir, evrenin sırlarını ve Allah'ın kudretini daha derinden anlar.
- Şefkat ve Merhamet: Zikir, zâkirin kalbini yumuşatarak ona karşı şefkat ve merhamet duygularını artırır. Zâkir, tüm canlılara karşı sevgi ve saygı duyar.
- Fena Fillah: Tasavvufta zikrin nihai amacı, zâkirin kendi benliğini unutarak Allah'ta yok olmasıdır. Bu duruma Fena Fillah denir ve zâkirin Allah'la birleştiği, O'nun varlığında eridiği şeklinde yorumlanır.
- Bekabillah: Fena Fillah halinden sonra, zâkirin tekrar kendine gelmesi ve Allah'ın sıfatlarıyla donanmasıdır. Bu duruma Bekabillah denir ve zâkirin Allah'ın ahlakıyla ahlaklandığı şeklinde yorumlanır.
Uyarılar
Zikir, manevi bir yolculuktur ve bu yolculukta dikkatli olmak gerekir. Zikir esnasında görülen hallerin doğru yorumlanması ve yanlış yönlendirmelerden kaçınılması önemlidir. Bu nedenle, zikir ehli bir rehber eşliğinde yapılması tavsiye edilir. Ayrıca, zikir esnasında görülen fiziksel veya ruhsal sorunlar için bir uzmana danışmak önemlidir.
Sonuç
Zikir, Allah'a yakınlaşmak, kalbi temizlemek ve manevi gelişimi sağlamak için önemli bir araçtır. Zikir çekenlerde görülen haller, bu sürecin doğal bir parçasıdır ve zâkirin manevi durumuna işaret eder. Ancak, bu hallerin doğru yorumlanması ve yanlış yönlendirmelerden kaçınılması önemlidir. Zikir, ehil bir rehber eşliğinde yapıldığında, zâkirin manevi yolculuğuna büyük katkı sağlayabilir.
Kaynakça
- Tasavvuf Klasikleri
- İslam Alimlerinin Eserleri
- Tasavvufi Sohbetler
- Konu ile ilgili makaleler